U Srbiji se svečanostima širom zemlje obeležava 15. februar – Dan državnosti u znak sećanja na početak Prvog srpskog ustanka 1804. godine u Orašcu, ali i na dan kada je 1835. u Kragujevcu donet takozvani Sretenjski ustav. Taj dokument označio je početak savremene državnosti.
Zbor u Orašcu
Dan državnosti Srbije slavi se na Sretenje u znak sećanja na 15. februar 1804. Godine kada je u Orašcu počela borba za konačno oslobođenje od petovekovnog ropstva pod Turcima.
Ubrzo posle toga Srbi su ušli u otvoreni rat sa Turskom, čiju su vojsku nekoliko puta potukli. Najveće pobede ustanici su izvojevali kod Ivankovca 1804. godine, na Mišaru i kod Deligrada 1805. godine.
Slom ustanka počeo je 1812. godine pošto su Rusi morali da se povuku zbog Napoleonovog pohoda na Moskvu. Potpisan je Bukureški mir, kojim je bilo predviđeno da Srbija dobije autonomiju i da se Turci vrate u Beograd. Te uslove Srbi nisu hteli da prihvate.
Preambula Sretenjskog ustava
Posle toga turska vojska napala je oslobođenu teritoriju iz tri pravca. Otpor srpskih ustanika slomljen je padom Beograda 7. oktobra 1813. godine.
Iako ugušen Prvi srpski ustanak utro je put za dalju borbu Srba za oslobođenje, koja je nastavljena dve godine kasnije podizanjem Drugog srpskog ustanka u Takovu.
Na Sretenje, 1835. godine, knez Miloš Obrenović proglasio je prvi srpski ustav i jedan od prvih demokratskih ustava u Evropi.
Tvorac jednog od najliberalnijih evropskih ustava tog vremena je Dimitrije Davidović, učeni Srbin iz Austrije i knežev sekretar. U njemu su bile izražene potrebe srpskog društva za emancipacijom, razbijanjem feudalnih ustanova i autokratske vladavine.
Ovaj datum je uzet kao početak stvaranja moderne srpske države i kao nacionalni praznik se slavi od 2001. godine.
U Srbiji su 15. i 16. februar neradni dani.
Preuzeto sa RTS
Dragoljub Šalipur
Ostavite vaš komentar